Dostlardan biri gelip bana,
babamdan şikâyet ederek:
“ Danişmentler (medresede
yetişen bilginler);
Mevlana mesnevi’ye niçin
Kuran diyor, diye benimle münakaşa ettiler” dedi.
Ben kulunuz, onlara cevaben “
Mesnevi Kuran’ın tefsirdir (mana bakımından açıklanması)” dedim.
Babam bunu işitince bir
müddet sustu, sonra:
“ Ey köpek, niçin Kuran
olmasın?
Ey eşek niçin Kuran olmasın?Ey kız kardeşi fahişe niçin Kuran olmasın?
Peygamberlerin ve velilerin söz
kalıpları içinde ilahi sırların nurlarından başka bir şey yoktur.
Tanrının kelamı onların temiz
yüreklerinde kaynamış ve ırmak gibi olan dillerinden akmıştır.
“ Söz kalptedir.
Dili sözün üzerine bir delil yapmışlardır.”
Hu (Tanrı’dan gelen ses)
ister Süryani olsun, ister Seb’el-mesani olsun, ister İbrani, ister Arapça
olsun.
“ Sen ister öyle ol, ister
böyle ol.
Sen canların canısın.
Ey padişah (Tanrım), hangi
dille buyurursan buyur, tatlı dillisin.”
İzan (anlayış, akıl)
sahibinin dilinden bu beyan danişmentlerin kulağına erişince hepsi
aptallıklarını ve cehaletlerini itirafla istiğfar (Allah’tan günahının
bağışlanmasını istemek) ettiler.
***
ARİFLERİN MENKIBELERİ, Şark
İslam Klasikleri 29, Ahmet Eflaki, M.E B. YAYINLARI 489
***
Neler öğrendik:
1.
Vahiy yolu ile
peygambere, veliye de ilham yoluyla; temiz gönüllere gelen Allah sözüdür.
2.
Allah sözü
olduğundan hiç şüphe yoktur.
3.
Eğrilik ve tezat
yoktur.
4.
Bütün insanlara
hitap edilmiştir.
5.
Dosdoğru
sözlerdir.
6.
Nurla dolu yüce
sözlerdir.
7.
İhtiyacımızı
karşılayan sözlerdir.
8.
Ruh
bütünlüğündedir.
9.
Gönül gözlerini
açan kuvvettedir.
10.
Öğüt alanlar,
anlayanlar, bilmek isteyenler, aklını kullananlar için açık ve anlaşılır olarak
bildirilmiştir.
11.
Sağlam ve
güzellik taşır.
12.
Müjdeler ve
uyarılar vardır.
13.
Zalimleri, inkâr
ve isyan edicileri uyarıcıdır.
14.
İman edip iyi
işler yapanlara müjdeler verir.
15.
İyiliğe
göstericidir.
16.
Beden ve ruh
sağlığına iyileştiricidir.
17.
Ne yapacağını
bilemeyenlere ne yapması gerektiğini söyler.
18.
İyiyi kötüden,
çirkini güzelden ayıracak ölçüler verir.
19.
Anlatılan
öykülerden ders alınır.
20.
Konusu Allah ve
insan tanıtılır.
Peygamberin ve velilerin söz
kalıplarının içinde ilahi nurlar olduğunu öğrendik.
O halde kaynağın fışkırdığı
gönül ya peygamberin ya da velinin gönlüdür.
Bu aziz kişilerin dilinden
bizlere akmıştır.
Delil olarak da söz haline
gelmiştir.
Veli sözleri Kuran sözlerine
aykırı ve çelişkili olmayıp aynı yerden geldikleri için ilahi nurlarla süslü
olarak yararlanmamız için sunulmuştur.
İşte böyle yaren;
Anlayan, aklını kullanan,
farkında olan, farklılıkları ayırabilen, bilgiden yararlanabilen için Kuran’da,
Mesnevi’de, veli sözleri de hangi isim verirsen ver aynıdır.
Allah’ın insanlara
gönderdikleri nurlu sözlerdir.
Tanrı’nın yarattığı bütün
insanlar kıymetlidir.
Hazreti Mevlana çok
anlatımında manaya yönelmemizi işaret etmiştir.
Yani kelime üzerinde fazla
durmadan onun taşıdığı anlamı (nuru) tanımamızı, almamızı ve gereğini yapmamızı
ister.
*
RAVLİ